CEO Nedir?
CEO iş dünyasıyla ilgilenen hemen herkesin duyduğu bir kavramdır. Açılımı “Chief Executive Offier” olan CEO en üst düzey yöneticidir. Bir şirkette CEO icra kurulu ile yönetim kurulu arasındaki bağlantıyı kurmakla sorumlu kişidir.
Şirketlerin yönetim kurulunda belirlenen hedefler doğrultusuyla strateji oluşturup uygular. CEO şirket için kısa ve uzun vadeli planları olmakla birlikle geleceğini şekillendiren kişidir.
CEO’nun Görev ve Sorumlulukları Nedir?
CEO (Chief Executive Offier) yönetim kurulunun belirlediği hedefleri gerçekleştirmek için strateji oluşturup uygulamakla sorumludur. Şirketin bugünün yönetirken, geleceği için planlar yapıp şekillendirmektedir. Yönetim kuruluna hesap veren CEO en üst düzey yöneticidir.
Bir CEO’nun en büyük görevi şirketi kâr ettirmektedir gibi bir inanış söz konusudur. Şirketlerin kuruluş amacı temelde kârlılık ve sürekliliktir. Bu durumda CEO’nun amaçlarından sadece birisidir diyebiliriz. Bu durumu sadece kâr etmeye dayandırmak kısa vadeli bir bakış açısı sunar. Oysaki CEO şirketin geleceğini de planlar.
Eğer şirket kâr ediyorsa birçok şey doğru yapılıyordur. Kârlılık bir işin her aşamasının doğru yapıldığının kanıtıdır. Bir şirket doğru alanda çalışıyor, doğru işleri yapıyor, doğru insanlarla iş birliği yapıyor, verimli çalışıyor, uygun fiyat sunuyorsa müşterisini memnun ediyor demektir.
CEO’nun görev ve sorumlulukları yönetim kurulu ve başka bir yönetim mercii tarafından tarafından belirlenir.
CEO’nun Görevleri
-
- Şirket adına hissedarlar, devlet kurumları ve halkla iletişim kurmak
- Şirketin kısa ve uzun vadeli stratejisinin geliştirilmesine liderlik etmek
- Şirket veya kuruluşun vizyon ve misyonunu oluşturmak ve uygulamak
- Direktörler, başkan yardımcıları ve başkanlar dahil olmak üzere şirket içindeki diğer yönetici liderlerin çalışmalarını değerlendirmek
- Rekabetçi pazar ortamı, genişleme fırsatları, sektördeki gelişmeler vb. hakkında farkındalık sağlamak.
- Şirketin iş yaptığı her yerde yüksek sosyal sorumluluğu sürdürmesini sağlamak
- Şirkete yönelik riskleri değerlendirmek ve izlenmesini ve en aza indirilmesini sağlamak
- Stratejik hedefler belirlemek ve ölçülebilir ve tanımlanabilir olduklarından emin olmak
Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO Arasındaki Farklar
Bir CEO ve bir Yönetim Kurulu Başkanı rolü arasında herhangi bir karışıklık olmamalıdır. Yatırımcıların çıkarlarını korumaktan ve bir bütün olarak şirketin denetiminden Yönetim Kurulu Başkanı sorumluyken, CEO bir şirkette en üst düzey operasyonel karar vericidir. Yönetim Kurulu, şirketin uzun vadeli hedeflerini belirlemek, mali sonuçları gözden geçirmek, yönetici ve yöneticilerin performansını değerlendirmek ve icra kurulu başkanı tarafından önerilen stratejik kararları oylamak için genellikle yılda birkaç kez toplanır.
Yönetim Kurulu Başkanı, yönetim kurulunun onayı olmadan büyük hamleler yapamayacağı için teknik olarak İcra Kurulu Başkanı’ndan daha üstündür. Başkan, esasen şirketin veya organizasyonun nihai patronu olabilir. Ancak, yönetim kurulu başkanlarının çoğu günlük iş operasyonlarına doğrudan dahil olmadığından, CEO’ya şirketi yönetme esnekliği bıraktığından, bu nadirdir.
Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO Pozisyonlarının Ayrı Olma Nedeni
Bazı şirketlerde, CEO ve Yönetim Kurulu Başkanı aynı kişidir. Bu duruma izin verilen şirketlerde çıkar çakışması gerçekleşebilir.
Bir başkan aynı zamanda CEO görevini yürütüyorsa CEO’nun asli görevi olan yönetim kurulu ve icra kurulu arasındaki bağlantıyı kurma, CEO’nun performansını değerlendirme gibi durumlarda çıkar çatışması meydana gelir.
CEO Nasıl Olunur?
CEO olmak için belirli kurallar ve eğitim şartı yoktur. Ama CEO olmak uzun ve zahmetli bir yoldur çünkü özel ve gelişmiş yetenekleri barındırmak gerektiren bir yönetici pozisyonudur. Belirli bir eğitim şartı olmaması rağmen CEO olmak için gereken bazı yetenekler söz konusudur.
- İyi Bir Eğitim Hayatı
CEO herhangi bir üniversite bölümüne bağlı olmasa da başarılı bir akademik hayata sahip olmak bu yönetici pozisyonuna ulaşmak için büyük bir adım olacaktır. Lisans ya da yüksek lisans eğitimlerini fark etmeksizin tamamlamak ve CEO pozisyonunda çalışma isteğine bağlı olarak bu alanda gayret göstermek sizi rakiplerinizin önüne geçirecektir. Akademik olarak geçerliliği yüksek bir üniversiteden mezun olmak bu adımda etkili olacaktır.
Ayrıca, birden fazla sektöre hitap eden bir bölümden mezun olmak avantaj sağlayacaktır. Lisans eğitiminden mezun olup iş hayatına giren insanların büyük çoğunluğu bir şirkette yıllarca çalışmaktadır. Daha sonra MBA İşletme Yüksek Lisansı yaparak CEO olmak için uğraşırlar. Genel olarak iyi bir eğitim CEO olmak için temel bir özellik olsa da tek başına yeterli olmamaktadır. Çünkü bu pozisyon için eğitimden çok kişisel yetenekler daha önemlidir. Günümüzde az da olsa üniversite mezunu olmayan CEO’ların bulunması bu durumun kanıtıdır.
- Finansal Yönetim Bilgisi
CEO olmak için üniversite hayatında ekonomi ve finans eğitimi almak ya da bu alanda olmazsa olmazlardandır. CEO şirket için finansal olarak kararlar alabilecek en önemli kişidir. Bu sebeple ekonomi alanında kendini geliştirmesi çok önemlidir.
İyi bir finansal bilgi birikimine sahip olmak, şirketin finansal anlamda akıllıca kararlar almak adına doğrudan bağlantılıdır. Bu konuda kendini geliştirmek, kitaplar okumak ve araştırmalar yapmak CEO olma hedefi olan kişiler için avantaj sağlar.
- Network Bağlantılarını Büyütmek
İş bağlantılarını erkenden oluşturmak iş hayatı için önemli bir adımdır. Fakat CEO’lar için hayati önem taşımaktadır desek doğru olur. Çünkü CEO’nun şirkete ve iş ortaklarına güven verebilmesi için çok önemlidir. İyi bir networke sahip olmak CEO’ ya iyi bir referans sağlar.
- Yönetim Kurulunda Olmak
Çalışılan şirkette yönetim kuruluna girmek ve burada sesini çıkarıp kendi yeteneklerini göstermek yönetim kurulunun desteğini almak adına faydalıdır. Yönetim kurulunun saygısını ve güvenini kazanmak CEO olma yolunda pozitif bir etki sağlayacaktır.
- Dil Bilmek
Günümüzde yabancı dil bilmek her iş ve pozisyon için gereklidir. Ama konu CEO olmak olduğunda bu daha önemli hale gelmektedir. CEO’nun fazladan dil bilmesi şirketin globalleşen dünyada ihtiyaçlarını karşılaması için gereklidir.
İngilizce günümüzde ikinci yabancı dil olarak neredeyse zorunludur. CEO’nun öne çıkması için fazladan bir dil daha bilmesi onu bir adım öne çıkaracaktır. Çalıştığı şirketin alanına göre Almanca, Rusça, İspanyolca, Çince ya da Japonca dillerinden birini öğrenmelidir.
- Büyük Hedeflere Sahip Olmak
Bir CEO büyük hedeflere sahip olmalıdır. Bu çalıştığı şirket ya da kendisi için olabilir. Burada önemli olan belirlediği hedefleri gerçekleştirme yolunda motivasyonunu kaybetmeden süreklilik sağlamasıdır. Büyük hedeflere sahip olan ve süreklilik sağlayanlar bu yolda öne çıkacaktır.
- İyi Bir Diksiyona Sahip Olmak
CEO şirketin en üst düzey yöneticisi olarak çalışanlara güven vermek ve motivasyon sağlamak zorundadır. Bu sebeple akıcı, anlaşılır ve iyi bir ses tonuyla konuşmalıdır. Üst düzey yöneticisine güvenen çalışanlar daha verimli çalışır ve yöneticiyle iletişim halinde olacaktır. Bu durum şirketin iletişimden kaynaklı hatalarını azaltacağı için kârlılığı da artıracaktır. Bu yüzden vurgulamalara dikkat ederek iyi bir tonlamayla ve özgüvenli bir sesle konuşmak oldukça önemlidir.
Başarılı CEO’ların Özellikleri
Başarılı bir CEO şu özelliklere sahip olmalıdır:
- Zor durumlarda ve kriz anlarında soğukkanlılıklarını koruyarak mantıklı kararlar alabilmeleri.
- Kendi tecrübelerine güvenirken başkalarının tecrübelerini dinlemeyi ihmal etmemeleri.
- Şirketi kişisel özverilerine ve kültürlerine bağlı kalarak yönetmeye devam ederken, bilgi birikiminkinden fazlasıyla yararlanmaları.
- Çalışanlarına her zaman bütün bir şirketle birlikte güven vermeleri ve daha verimli çalışabilmeleri için onları cesaretlendirebilmeleri.
- Açık, anlaşılır ancak özgüvenli bir ses tonuyla konuşmaları ve şirketle ilgili tespitlerini her daim çalışanlarıyla açık bir iletişimle paylaşmaları.
- Sürekli çalışanlarıyla bağlantıda ve iletişimde olmaya çalışmaları, ancak onlara da kendilerine ait bir zaman bırakmaları.
- İnsan ilişkileri konusunda belirli sosyal becerilere sahip olmaları.
- Kendisini çalışma özverisi anlamında önceden şirkette ispatlamış olmaları.
- Yurt içinde ve dışında gelişen siyasi, ekonomik, küresel olayları sürekli takipte olmaları ve bu etkenleri karar alırken göz önünde bulundurmaları.
- Duygusal zekalarının gelişmiş olması ve karar verirken sezgisel, risk payına sahip kararlar da verebiliyor olmaları.